Druga międzynarodowa konferencja „Dziedzictwo kulturowe: szanse i wyzwania dla samorządów” przyciągnęła doskonałych prelegentów z Polski i zagranicy i ponad setkę uczestników, głownie samorządowców, dyrektorów placówek kultury i naukowców. Zdaniem wielu uczestników, Uniejów staje się głównym ośrodkiem wiedzy na temat dziedzictwa kulturowego w Polsce. Traktujemy te pochwały jako wyzwanie do poszukiwania nowych działań związanych z dziedzictwem.
Nasze konferencje mają trzy wyróżniające elementy programowe: zapraszamy renomowanych mówców z Polski i innych krajów. Pierwszego dnia skupiamy się na prezentacji dobrych praktyk zaangażowania zarówno o dziedzictwo materialne jak i nie materialne ze szczególnym uwzględnieniem wpisów na listy UNESCO, a drugiego dnia proponujemy interesujące wykłady eksperckie dla samorządowców. W tym roku skupiliśmy się na finansowaniu dziedzictwa kulturowego z funduszy europejskich i krajowych.
Dobre praktyki
Wykład inaugurujący na temat szans i wyzwań związanych z ochroną zabytków i tradycji w kontekście kompetencji samorządów wygłosiła dr. hab. Katarzyna Zalasińska, dyrektor Narodowego Centrum Dziedzictwa. Potem nastąpiły trzy prezentacje zagraniczne – Antti Huntus, główny doradca w Centrum Promocji Sztuki Finlandii mówił o „efekcie UNESCO” odczuwanym po uzyskaniu wpisu na światową listę, burmistrz Westerveld (Holandia) opowiedział o Koloniach dobroczynności, zabytkach wpisanych na Listę Światowego Dziedzictwa UNESCO, następnie Špela Spanžel, dyrektor generalna, Dyrekcja ds. Niematerialnego Dziedzictwa, Ministerstwo Kultury Słowenii przybliżyła słoweńską tradycję bartniczą i tradycję hodowli koni lipicańskich.
Kolejną część zajęły wystąpienia ekspertów – prof. Katarzyny Smyk, radcy ds. UNESCO Joanny Cichej- Kuczyńskiej i Jacka Janowskiego z Polskiej Organizacji Turystycznej oraz prezentacje dobrych praktyk. Uczestnicy zapoznali się z tradycjami kultury bartniczej i plecionkarstwa, wpisanych na listę Pomników Historii archikolegiatę w Tumie pod Łęczycą. Poruszany był też temat rozwoju turystyki kulturowej poprzez takie przykłady jak: Muzeum Centralnego Okręgu Przemysłowego, mury obronne średniowiecznego Kożuchowa, tradycje kulinarne Wielkopolski. Jędrzej Kałużny z Uniejowa zaprezentował działania gminy na rzecz ochrony i promocji tradycji układania kwiatowych dywanów w Spycimierzu.
Finansowanie projektów
Drugiego dnia zaplanowaliśmy wystąpienia ekspertów na tematy związane z finansowaniem dziedzictwa kulturowego. Dyrektor Jarosław Orliński z Departamentu Programów Infrastrukturalnych, Ministerstwo Funduszy i Polityki Regionalnej mówił o Programie Fundusze Europejskie na Infrastrukturę, Klimat, Środowisko 2021-2027. Po nim wystąpił dyrektor Piotr Zygadło z tego samego resortu, który przybliżył możliwości finansowania projektów kulturalnych w ramach programów regionalnych 2021-2027. Monika Smoleń-Bromska z Ministerstwa Kultury i Dziedzictwa Narodowego przybliżyła Europejski Znak Dziedzictwa. Andrzej Szoszkiewicz, doradca z firmy Smartlink przedstawił inicjatywę Komisji Europejskiej Nowy Europejski Bauhaus, Bartosz Walczak opowiedziało o zasadach europejskich, zasadach jakości w realizacji projektów związanych z ochroną zabytków, a Kamila Rola-Rebandel omówiła program Creative Europe.
Polskie centrum wiedzy o dziedzictwie
Goście konferencji chwalą nie tylko poziom merytoryczny wystąpień, lecz także Uniejów jako doskonałe miejsce do organizacji tego typu wydarzeń. Choć program jest bardzo bogaty, to staramy się, żeby był czas na rozmowy i nawiązywanie nowych kontaktów. Sprzyja temu położenie i infrastruktura zamku. Duża restauracja znana z dobrej kuchni, słoneczny taras, otaczający park oraz dostępność pomieszczeń różnej wielkości to idealne warunki spotkania. Uczestnicy chwalą też zaplecze noclegowe zarówno w zamku jak i w pobliskim Domu Pracy Twórczej. Atrakcją samą w sobie jest kompleks termalno-basenowy „Termy Uniejów”, z którego w czasie wolnym chętnie korzystają goście konferencji.
Cykl konferencji na temat dziedzictwa kulturowego dla samorządów świetnie wpisuje się w pozostałe działania Uniejowa, które sprawiają, że nasza Gmina staje się prawdziwym centrum kompetencji w tej dziedzinie. Warto wspomnieć, że w tym roku Miejsko-Gminna Biblioteka Publiczna otrzymała grant z Ministerstwa Kultury i Dziedzictwa Narodowego na utworzeniem ośrodka kompetencji niematerialnego dziedzictwa kulturowego, które w niedalekiej przyszłości będzie działać w oparciu o Centrum „Spycimierskie Boże Ciało”. Staramy się też, żeby spycimierska placówka była siedzibą organizacji „Szlak niematerialnego dziedzictwa kulturowego w Polsce”. To inicjatywa burmistrza Józefa Kaczmarka, która ma na celu stworzenie ogólnopolskiej platformy współpracy tradycji wpisanych na Krajową listę niematerialnego dziedzictwa kulturowego i opracowanie wspólnej oferty turystycznej i edukacyjnej. Spotkanie założycielskie odbyło się 11 maja na zamku w Uniejowie.
Andrzej Szoszkiewicz
