Kolejny ważny etap budowy Centrum Spycimierskie Boże Ciało dobiegł końca. Intensywne roboty prowadzone wewnątrz, na zewnątrz oraz wokół budynku ustały na dobre, a urzędnicy z działów zamówień publicznych oraz inwestycji przeprowadzili w ubiegłym tygodniu procedurę odbiorów w obiekcie. Przed Gminą realizacja jeszcze jednego – ostatniego etapu projektu pn. „Spycimierski gród atrakcją turystyki kulturowej i ludowej Uzdrowiska Uniejów„. Zamówienie publiczne na wyposażenie pomieszczeń w nowoczesny sprzęt komputerowy i multimedialny oraz zakup mebli użytkowych, zostanie udzielone w trybie postępowania przetargowego, do którego obecnie przygotowuje się magistrat.
Idea budowy Centrum opiera się na całorocznej promocji spycimierskiej tradycji kwiatowych dywanów. Dzięki wystawom dedykowanym tradycjom i zwyczajom objętym dziedzictwem niematerialnym, a także społecznościom je kultywującym, Centrum będzie unikalnym miejscem w skali międzynarodowej. Dodatkowo, nowoczesny obiekt o powierzchni blisko 1000 m² umożliwi organizację wizyt studyjnych, konferencji, warsztatów, seminariów i innych wydarzeń, przeprowadzanych w formule międzynarodowej i ogólnokrajowej, jak i mniejszych, o charakterze lokalnym.
Droga do realizacji tego śmiałego przedsięwzięcia, jaką samorząd gminy Uniejów do tej pory pokonał, okazała się dłuższa i bardziej wyboista, niż ktokolwiek mógłby przypuszczać. Wykonawca inwestycji został wyłoniony w drodze dopiero piątej procedury przetargowej. Umowę na budowę Centrum pomiędzy konsorcjum przedsiębiorstw budowlanych CzęstoBud Damian Świącik z Częstochowy i Budopol Sp. z o.o. z Jaskrowa, a gminą Uniejów, podpisano w lutym 2021 r., w obecności mieszkańców Spycimierza oraz zaproszonych gości.
Przed rozpoczęciem prac miejsce inwestycji zostało dokładnie przebadane przez archeologów. Efekty kilkumiesięcznej pracy badaczy były imponujące – potwierdziły wielowiekową historię osadnictwa na terenie Spycimierza, nie tylko w rejonie dawnego grodziska, lecz także w obrębie obecnej lokalizacji wiejskiej zabudowy. Podczas wykopalisk odnaleziono kilkaset zabytkowych przedmiotów: głównie monety, narzędzia, naczynia oraz inne przedmioty codziennego użytku, które pozostały po dawnych mieszkańcach.
W lipcu 2021 roku, podczas uroczystości symbolicznego rozpoczęcia budowy, bp. Krzysztof Wętkowski, ordynariusz Diecezji Włocławskiej poświęcił akt erekcyjny oraz – przywiezione do Spycimierza przez Gości – kamienie węgielne, nawiązujące do lokalnej i światowej historii kwietnej tradycji, które w trakcie budowy wkomponowano w elewację północnej fasady Centrum. Pierwszy kamień odnosi się do lokalnego surowca, tzw. opoki rożniatowskiej. Jej cechy fizyczne pozwalają na łatwą obróbkę, a sam surowiec ma bardzo dobre właściwości izolacyjne, dzięki czemu przez długie lata rozwoju osadnictwa, stała się głównym budulcem domów mieszkalnych i obiektów gospodarskich. Dziś stanowi o wyjątkowości krajobrazu kulturowego gminy i wyróżnia go spośród regionów środkowej Polski. Drugi kamień pochodzi z terenu Kasztelanii Spycimierskiej, wzniesionej na dawnym grodzisku. Trzeci i czwarty to pozostałości nieistniejących już kościoła w Spycimierzu oraz świątyni w Uniejowie, konsekrowanej pod wezwaniem Bożego Ciała. Dwa ostatnie kamienie pochodzą z włoskich sanktuariów: Greccio oraz z Opactwa św. Sebastiana w Alatri. Na uroczystość erekcyjną przywieźli je i ofiarowali pod budowę Centrum nasi Przyjaciele ze Stowarzyszenia Infioritalia, z którym od kilku lat współpracują samorząd gminy Uniejów oraz parafia Spycimierz.
Mimo niesprzyjających dla budownictwa czasów związanych najpierw z pandemią i przerwaniem łańcuchów dostaw, a w kolejnym roku budowy – następstwami wojny w Ukrainie, udało się zachować ciągłość prac. Na centralnie położonym placu wzniesiono multifunkcjonalny obiekt, łączący w sobie przestrzenie muzealną, wystawową, edukacyjną i administracyjną – dla potrzeb Parafialnego Stowarzyszenia „Spycimierskie Boże Ciało”. W pierwszym roku od rozpoczęcia inwestycji wykonawca zakończył prace budowlane na poziomie wyższej kondygnacji, a następnie przygotował konstrukcję nośną sklepień i miejsc montażu dachu. W drugim roku przedsięwzięcia całkowicie zadaszono obiekt i nadano ostateczny wygląd elewacji z białego kamienia i cegieł oraz drewnianych ścian szczytowych i budynku centralnego.
Głównym założeniem przyjętym podczas projektowania Centrum było nawiązanie do tradycyjnego budownictwa regionalnego, co przy tak dużej powierzchni użytkowej obiektu stanowiło nie lada wyzwanie dla architektów. Wśród zastosowanych w tym celu rozwiązań warto wymienić: dwuspadową konstrukcję dachów, wyraźnie wyeksponowaną więźbę i detale z drewnianych zastrzałów, a także pokrycie wykonane z dachówki ceramicznej. Jako materiałów elewacyjnych użyto – charakterystycznego dla Spycimierza – połączenia cegły licowej w kolorze naturalnym i kamienia wapiennego ciosanego w formę cegły. Z tradycyjnej dla tej wsi architektury, zaczerpnięto także sposób podkreślenia narożników oraz gzymsów i glifów okiennych. Te zabiegi ułatwiły wizualne „okiełznanie” potężnej bryły budynków i „udomowiły” Centrum. W końcowym efekcie nowoczesny obiekt, skrywający w swoich wnętrzach zaawansowaną sieć technologiczną, zgrabnie wpisał się w tradycyjną formę otaczających go zabudowań.
W ostatniej fazie budowlanej Centrum w Spycimierzu, powstał – osłonięty trzema pierzejami dziedziniec, który przestrzennie połączył i otworzył obiekt na kościół parafialny pw. Podwyższenia Krzyża Świętego. Duży plac, wraz ze znajdującą się w jego północnej części widownią w formie trybuny, będzie idealnym miejscem do prowadzenia warsztatów z układania obrazów kwiatowych czy organizacji plenerowych wydarzeń kulturowych w porze letniej. Front budynku, znajdujący się od strony zachodniej, został oddalony od ulicy za pomocą niewielkiego placu o nawierzchni ażurowej z kwiatowym motywem, otoczonego rzędem świeżo posadzonych drzew i krzewów. Tu znajduje się główne wejście, dodatkowo podkreślone poprzez nadwieszenie drugiej kondygnacji, tworzącej podcień wsparty na dwóch kolumnach. Charakter miejsca, w którym znajduje się Centrum podkreślają rabaty kwiatowe i nasadzenia drzew oraz krzewów ozdobnych w bezpośrednim otoczeniu budynku.
Kompozycję bryły stanowią trzy niezależne konstrukcyjnie budynki, połączone między sobą przeszklonymi korytarzami. Kompleks zaprojektowano na planie litery „U” z jednokondygnacyjnymi skrzydłami bocznymi i dwukondygnacyjnym budynkiem centralnym. Skrzydła – każde o powierzchni blisko 200 m² – przeznaczono pod aranżację sfery wystawienniczej (południowy moduł) oraz interaktywnej sali konferencyjnej i pomieszczeń warsztatowych (część północna). Z kolei, w centralnie położonym budynku głównym powstał duży hol z recepcją, szatnią i zapleczem sanitarno – gastronomicznym na parterze oraz pomieszczeniami: biurowym, socjalnym i technicznymi na pierwszym piętrze.
To, co będzie decydowało o niepowtarzalnym charakterze Centrum, znajdzie się właśnie w jego wnętrzach, które w minioną niedzielę udostępniono do zwiedzania. W ramach zrealizowanej inwestycji wykonawcy zlecono tzw. wyposażenie wbudowane, czyli instalacje i okablowanie niezbędne do funkcjonowania multimediów określonych w projekcie, a także częściowe umeblowanie sal oraz zaplecza biurowo – administracyjnego. Zakup i montaż sprzętu przewidziano w oddzielnym zamówieniu. W projekcie rozmieszczenia multimediów uwzględniono m.in.: 140-calową ścianę z monitorów pasywnych, multidotykowy stół do warsztatów (możliwość operowania powierzchnią dotykową przez 5 osób jednocześnie), projekcję sterowaną gestami czy wirtualną przebieralnię z zestawem tradycyjnych strojów ludowych z regionu. Konsultacje dotyczące ostatecznej aranżacji wnętrz, wyposażenia sali interaktywnej oraz wystaw dedykowanych tradycjom objętym dziedzictwem niematerialnym, przeprowadzono w gotowych już wnętrzach Centrum.
O sterowanie wszystkimi instalacjami zadba Building Management System. Stosuje się go w wysoko zaawansowanych technicznie budynkach dla poprawy komfortu i bezpieczeństwa życia. Inteligentny układ składa się z czujników i detektorów rozmieszczonych w różnych punktach oraz zintegrowanego systemu zbierającego dane i zarządzającego wszystkimi instalacjami w budynku.
(MB)
