Uniejów może poszczycić się prawie tysiącletnią historią, co pozwala uznać miejscowość za jedno z najstarszych miast w Polsce. Pierwsze pisemne wzmianki o miejscowości Unieievo pochodzą z bulli papieża Innocentego II, wydanej w 1136 r.
W owym czasie Uniejów był jedynie wspomniany jako osada położona w pobliżu Spycimierza należącego do arcybiskupów gnieźnieńskich i pełniącego ważną funkcję kasztelanii. Z biegiem lat ranga Uniejowa zaczęła rosnąć, co wiązało się z wpływem Kościoła na rozwój miasta. Pierwszym arcybiskupem przebywającym w Uniejowie był Bogumił, późniejszy błogosławiony i święty, obecnie patron miasta.
Duchowi opiekunowie miasta
Uniejów otrzymał przywilej lokacyjny przed rokiem 1290 z rąk arcybiskupa Jakuba Świnki, który w 1283 r. ufundował szpital i kościół św. Ducha. W 1331 r. miasto zostało zniszczone przez Krzyżaków. Istniejące wówczas świątynie zrabowano i spalono. Po okresie zniszczeń nastąpił rozkwit gospodarczy i ludnościowy miasta, który przypadł na II poł. XIV w. i XV stulecie. W mieście osiedlało się coraz więcej mieszkańców, rozwijało się rzemiosło, kuśnierstwo, tkactwo, szewstwo, krawiectwo. Powstawały cechy rzemiosł oraz odbywały się targi i jarmarki. Działali też piekarze, rzeźnicy, prasołowie (kupcy zajmujący się sprzedażą soli). W tym czasie do rozwoju Uniejowa przyczynił się arcybiskup Jarosław Bogoria Skotnicki, który w miejscu świątyni zniszczonej przez Krzyżaków wzniósł kościół pw. Wniebowzięcia NMP.
Symbol miasta
W latach 1360-1365 na lewym brzegu rzeki Warty wzniesiono zamek obronny, w którym arcybiskupi gnieźnieńscy przechowywali w czasie wojen swój skarbiec, księgi oraz archiwa. W okazałej budowli odbywały się synody diecezjalne i zjazdy duchowieństwa. Funkcję rezydencji arcybiskupów gnieźnieńskich zamek pełnił do końca XVIII w. Uniejowska budowla obronna pierwotnie została wzniesiona w stylu gotyckim, zaś przebudowana w XVII stuleciu w stylu renesansowym. Zamek przetrwał w prawie oryginalnej formie po dzień dzisiejszy i nadal jest najważniejszym symbolem miasta przypominającym o jego długich dziejach.
Pod zaborem
Od połowy wieku XVII miasto zaczęło podupadać na skutek pożarów i zniszczeń spowodowanych przez potop szwedzki. Po II rozbiorze Polski władze pruskie przeprowadziły sekularyzację dóbr arcybiskupich, a w roku 1836 dobra uniejowskie wraz z miastem i zamkiem otrzymał hrabia Karol Toll. Za czasów jego syna, Aleksandra, nastąpiły kolejne przebudowy zamku (1848-1850). Z połowy XIX w. pochodzi też park zamkowy założony w stylu angielskim. Do 1918 r. rodzina Tollów była właścicielem zamku. W roku 1870 władze carskie pozbawiły Uniejów praw miejskich i miasto odzyskało je dopiero po 49 latach.
O śladach średniowiecznej świetności miasta – zamku i kolegiacie – historycznych perełkach Uniejowa oraz o pozostałych zabytkach można przeczytać na stronie turystycznej. Zachęcamy również do odbycia wirtualnego spaceru po uniejowskiej kolegiacie oraz odwiedzenia strony internetowej zamku Arcybiskupów Gnieźnieńskich. Więcej o zamku można przeczytać w artykule Z. Wilk-Woś zamieszczonym w „Biuletynie Uniejowskim”, tom 4 (2015).
Wojenna tragedia
Kolejny burzliwy okres dla Uniejowa to czas II wojny światowej. Rok 1939 zapisał się na kartach historii bohaterskimi działaniami oddziałów 25. Dywizji Piechoty gen. Franciszka Altera z Armii „Poznań”, które broniły przeprawy przez Wartę. Upamiętnieniem tego wydarzenia z początku września 1939 r. jest pomnik na rynku miasta. Szczególnym bohaterstwem odznaczyli się żołnierze Podolskiej Brygady Kawalerii. W czasie działań wojennych pożar strawił większą część zabudowy rynku. Miasto było kilkakrotnie odbijane Niemcom. Niemcy zemścili się na zakładnikach i mieszkańcach okolicznych wiosek, wymordowali wszystkich nauczycieli w obozach masowej zagłady. Po wyzwoleniu w 1945 r. przez wiele lat usuwano ślady wojenne.
Geotermalny skarb
Kolejny okres rozwoju przypada na lata 80. i 90. XX w. W tym czasie wybudowano nową szkołę, bloki mieszkalne, przychodnię, apteki, banki oraz pawilony handlowe. Przełom tysiącleci – początek XXI w. to czas dynamicznych przemian społecznych i gospodarczych, dla których ważnym impulsem było odnalezienie i zastosowanie wody geotermalnej oraz fundusze europejskie dobrze wykorzystane na na inwestycje. W 1999 r. została powołana spółka Geotermia Uniejów, która przystąpiła do budowy miejskiego systemu grzewczego opartego na energii geotermalnej. W mieście powstał imponujący kompleks termalno-basenowy „Termy Uniejów”, wyremontowano zamek i zrewitalizowano park zamkowy. Uniejów od 2012 r. ma status miejscowości uzdrowiskowej i stawia na rozwój funkcji turystyczno-rekreacyjnych.
